Coraz więcej młodych ludzi zmaga się z problemem, który jeszcze kilka lat temu nie był tak dobrze rozpoznawany – overthinking, czyli nadmierne myślenie i analizowanie.
W gabinecie psychologicznym w Szczecinie często spotykam nastolatków, którzy mówią, że „nie mogą przestać myśleć”, a to wpływa na ich naukę, relacje z innymi i samopoczucie.
Overthinking bywa bardzo męczący – prowadzi do niepokoju, bezsenności i obniżonego nastroju. Co więcej, może być jednym z pierwszych sygnałów rozwijających się zaburzeń lękowych lub depresyjnych.
W tym artykule wyjaśniam, czym jest overthinking u nastolatków, jak go rozpoznać i – przede wszystkim – jak można pomóc dziecku lub samemu sobie.
Czym jest overthinking?
Overthinking, czyli nadmierne myślenie, to tendencja do ciągłego analizowania sytuacji, wspomnień i możliwych scenariuszy przyszłości.
Nie chodzi o zdrową refleksję, ale o błędne koło myśli, z którego trudno się wyrwać.
Osoba zmagająca się z overthinkingiem potrafi godzinami roztrząsać jedną rozmowę, zastanawiać się, co ktoś miał na myśli, albo rozważać wszystkie możliwe konsekwencje decyzji – nawet tych, które prawdopodobnie nigdy się nie wydarzą.
Overthinking u nastolatków – skąd się bierze?
Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian – emocjonalnych, hormonalnych i społecznych. Nic więc dziwnego, że to właśnie wtedy overthinking pojawia się najczęściej.
Do jego rozwoju przyczyniają się m.in.:
- 🎓 Presja szkolna – egzaminy, sprawdziany, wybór szkoły średniej lub studiów.
- 📱 Media społecznościowe – ciągłe porównywanie się z innymi, presja wyglądu i sukcesu.
- 💬 Relacje rówieśnicze – konflikty, pierwsze związki, obawa przed odrzuceniem.
- 🌪️ Burza emocji – intensywne przeżycia i wahania nastrojów.
Jako psycholog młodzieżowy w Szczecinie, często słyszę od nastolatków:
„Na pewno powiedziałem coś głupiego”, „Inni mają lepiej”, „Na pewno się ośmieszę”.
To typowe myśli dla osób zmagających się z nadmiernym analizowaniem.
Objawy overthinkingu u nastolatka
Jak rozpoznać, że dziecko lub nastolatek zbyt dużo myśli i analizuje?
- Trudności z podejmowaniem decyzji – nawet drobne wybory stają się źródłem stresu.
- Ciągłe wracanie do przeszłości – powracanie myślami do rozmów i sytuacji.
- Problemy ze snem – natłok myśli przed zaśnięciem.
- Skupienie na negatywach – zamiast widzieć dobre strony, dominuje lęk i samokrytyka.
- Objawy somatyczne – bóle brzucha, napięcie mięśni, kołatanie serca.
Jeśli obserwujesz kilka z tych objawów, warto porozmawiać o tym z dzieckiem lub skonsultować się ze specjalistą.
Jak radzić sobie z overthinkingiem?
Dla nastolatków:
- 🌬️ Ćwiczenia oddechowe i mindfulness – pomagają skupić się na „tu i teraz”.
- ✍️ Prowadzenie dziennika myśli – zapisanie obaw na papierze przynosi ulgę.
- 📵 Ograniczenie mediów społecznościowych – mniej porównań, więcej spokoju.
- 🏃♀️ Ruch i aktywność fizyczna – rozładowuje napięcie i poprawia nastrój.
Dla rodziców:
- 💬 Rozmawiaj bez oceniania – unikaj zwrotów typu „nie przesadzaj”.
- 🤝 Bądź obecny, ale nie naciskaj – nastolatek potrzebuje przestrzeni.
- 💤 Dbaj o podstawy – sen, zdrowa dieta, odpoczynek.
- 🧠 Skorzystaj z pomocy psychologa, jeśli overthinking utrudnia naukę, sen lub relacje.
Kiedy warto zgłosić się do psychologa?
Overthinking sam w sobie nie jest chorobą, ale może być początkiem zaburzeń lękowych lub depresji.
Warto szukać pomocy, jeśli:
- dziecko ma trudności z funkcjonowaniem na co dzień,
- unika szkoły lub kontaktów z rówieśnikami,
- pojawia się chroniczny smutek lub drażliwość,
- występują problemy ze snem, koncentracją lub apetytem.
W moim gabinecie psychologicznym w Szczecinie pracuję z młodzieżą, która doświadcza nadmiernego myślenia. Psychoterapia pomaga zrozumieć mechanizmy overthinkingu i nauczyć się technik, które skutecznie pomagają odzyskać spokój.
FAQ – najczęstsze pytania o overthinking
Czy overthinking to choroba?
Nie. To sposób myślenia, który może prowadzić do trudności emocjonalnych, ale można go zmienić.
Czy można poradzić sobie samodzielnie?
Czasem tak – pomagają techniki relaksacyjne, ruch i rozmowy. Jednak profesjonalna pomoc często przyspiesza poprawę.
Jak długo trwa praca nad overthinkingiem?
To zależy od indywidualnej sytuacji. Niektórzy zauważają efekty już po kilku spotkaniach, inni potrzebują dłuższego procesu psychoterapii.
Podsumowanie
Overthinking u nastolatków to coraz częstszy problem, z którym spotykam się w pracy jako psycholog w Szczecinie.
Nadmierne analizowanie prowadzi do stresu, napięcia i trudności w relacjach, ale dobra wiadomość jest taka, że można się z niego uwolnić.
Nie musisz zostawiać dziecka (ani siebie) samemu z nadmiarem myśli – rozmowa to pierwszy krok do spokoju.
📍 Psycholog młodzieżowy Szczecin | Terapia stacjonarna i online
👉 www.wartoporozmawiac.pl
#overthinking #psychologszczecin #psychologmłodzieżowyszczecin #pomocpsychologicznaszczecin #zaburzenialękowe #psychoterapiaszczecin #wartoporozmawiać
Comments are closed.